Over het hoofd gezien: Virgil van Dijk, de man van 85 miljoen - hoe kan dat?
'Rijzige, robuuste types als Van Dijk worden in Nederland structureel ondergewaardeerd'
ARTIKELIn Nederland sprong Virgil van Dijk nauwelijks in het oog. Bij NAC, Willem II en FC Groningen zag niemand hem spelen voor Liverpool, als de duurste verdediger ter wereld. Hoe kan dat? Wie is verantwoordelijk?
Door: Bart Vlietstra 6 januari 2018, 02:00
De supporters van NAC zullen zich de komende weken flink verbijten als Liverpool speelt, voorspelt Leon Deckers van NAC-fanzine De Rat. Virgil van Dijk, recentelijk voor bijna 85 miljoen euro door Liverpool gekocht, zag het levenslicht binnen een kilometer van het Rat Verlegh Stadion in Breda. Maar de verdediger hulde zich, buiten een proefstage als negenjarige, nimmer in het geelzwart.
Van Dijk is het type waar het NAC-publiek van houdt, treurt Pierre van Hooijdonk, oud-speler van NAC. 'Groot, sterk, strijdend, stoer op het veld, bescheiden erbuiten.'
NAC afficheert zich als de meest Britse club van Nederland. De supporters moedigen aan volgens Engelse waarden: met passie, humor, trouw en bier. In de winterstop duiken de fans graag de lokale Ierse pub O'Mearas of sportbar Old Dutch in voor Premier League-voetbal, ondertussen mijmerend over het wel en wee van NAC, de huidige nummer vijftien in de eredivisie.
'Van Dijk bewijst weer dat we wat betreft het mislopen van toppers op eenzame hoogte staan', verzucht Leon Deckers. Spits Richard Roelofsen van Roda JC werd in 1997 verkozen boven de jonge Ruud van Nistelrooij van FC Den Bosch. Deckers en zijn maten droegen in 2004 na een bezoek aan AGOVV de spits van die club aan bij het bestuur. 'Ene Klaas-Jan Huntelaar. Kostte maar een ton, maar directeur Mommers zei: ach, wij hebben Bart Van den Eede al.' Zowel Roelofsen als Van den Eede flopte deerlijk in Breda.
Vanuit het NAC-perspectief is het ook verschrikkelijk dat Virgil van Dijk aanvankelijk een supporter van die club was, maar op zijn negende toch koos voor aartsrivaal Willem II. Er braken destijds veel jeugdspelers door in Tilburg, terwijl coach Co Adriaanse het eerste elftal in de richting van de Champions League had opgestuwd. Een andere Bredanaar, Jean-Paul van Gastel, stond die zomer op het bordes van het Rotterdamse stadhuis, kampioensschaal in zijn handen, Feyenoordbril op het hoofd. Van Gastel roemde in elk interview zijn bakermat, Willem II.
Drie jaar speelde Van Dijk voor FC Groningen, waarna hij de Noordzee overstak voor Celtic en Southampton. FC Groningen incasseerde 3 miljoen euro van Celtic en bedong een doorverkooppercentage.
Drie jaar speelde Van Dijk voor FC Groningen, waarna hij de Noordzee overstak voor Celtic en Southampton. FC Groningen incasseerde 3 miljoen euro van Celtic en bedong een doorverkooppercentage. © ANP
Nummer 4
Virgil van Dijk speelt bij Liverpool met nummer 4, het getal dat hij ook droeg bij FC Groningen en Celtic. Het is speciaal voor Van Dijk, ook omdat voormalig Willem II-speler en Liverpool-icoon Sami Hyypiä met 4 speelde. Zijn achternaam staat niet op zijn shirt. Alleen Virgil.
NAC deed amper iets aan de eigen jeugdopleiding in die jaren. Deckers: 'Je zag alleen maar Willem II-busjes door Breda rijden.' De 'Parel van het Zuiden' lanceerde wel tal van wilde plannen (basketbaltak, kledinglijn, stadionuitbreiding). De verwachte revenuen werden vast gestopt in de salarissen van gearriveerde spelers. Volgens algemeen directeur Oltmans, die tussen de bedrijven door hockeyclub Bloemendaal coachte, kwam alles goed. Niet veel later was NAC technisch failliet.
Clubman Jan Lokhoff, onbezoldigd scout van spelers onder de 10 jaar bij NAC, weet niet wie in 1999 verantwoordelijk was voor het charmeren van jong, Bredaas talent. 'Ik krijg nu weleens van vrienden te horen: zeg Jan, waar heb jij met je ogen gezeten met die Virgil van Dijk? Maar ik was destijds trainer van de A-junioren.' De jeugdopleiding was 'wat amateuristisch', bevestigt Lokhoff. De laatste tien jaar is een enorme inhaalslag gemaakt. 'Maar daar halen we Van Dijk niet mee terug.'
Twisten in Tilburg
In Tilburg, dertig kilometer ten oosten van Breda, is de transfer van Van Dijk met meer enthousiame ontvangen. Van de circa 85 miljoen zal 350.000 euro als opleidingsvergoeding worden overgemaakt aan Willem II. Van Dijk speelde tien jaar in de jeugd. 'Dat is toch weer een lekkere linksback erbij', meent Willem II-supporter Frank Evenblij.
Al snel borrelt diepe ergernis op. Evenblij zag Van Dijk nooit in het Koning Willem II Stadion spelen. De half-Surinaamse verdediger vertrok op zijn negentiende naar FC Groningen. Daar stond hij drie jaar onder contract, waarna hij de Noordzee overstak voor Celtic en Southampton. FC Groningen incasseerde 3 miljoen euro van Celtic en bedong een doorverkooppercentage. De recorddeal tussen Southampton en Liverpool leverde FC Groningen op die manier een bedrag van 850.000 euro op.
Evenblij: 'Van Dijk is bij Willem II altijd onder de radar gebleven. Toen Frenkie de Jong in de jeugd speelde, zoemde rond: dat is de toekomst van het Nederlandse voetbal. Over Van Dijk hoorde je niemand.' Frenkie de Jong, nu voorzichtig furore makend bij Ajax, kreeg geen serieuze kans bij Willem II. PSV-spits Locadia is een andere eredivisiespeler van naam die als tiener het Tricolore-shirt droeg. Evenblij bozig: 'Dat doen we slecht de laatste jaren. Het is om te janken.'
Schuldigen? Op de Wikipedia-pagina van Van Dijk is de eerste naam die van Alfons Groenendijk, hoofdtrainer van Willem II in 2009 en het begin van 2010. Hij zou hebben geweigerd Van Dijk naar het eerste te halen. 'Dat is een groot misverstand', reageert Groenendijk geagiteerd. 'Ik ben juist een trainer die graag jeugd inpast, maar werd tussentijds hoofdcoach bij Willem II met maar één taak: lijfsbehoud. Voordat je in kaart hebt wat er in de jeugd loopt ben je zeker een jaar verder. Die verantwoordelijkheid lag bij anderen.'
Andries Jonker, van 2007 tot medio 2009 technisch directeur in Tilburg, wast ook zijn handen in onschuld. 'Toen ik vertrok, was Van Dijk volgens mij nog een B-junior. Ik heb niet met hem onderhandeld. Dat was iets voor mijn opvolger.'
Die opvolger luistert naar de naam Henry van der Vegt, tot 2011 werkzaam bij Willem II als technisch directeur. Meer vingers in Tilburg wijzen naar hem. Van der Vegt wil eigenlijk niet terugblikken, maar stemt er uiteindelijk toch 'voor deze ene keer' mee in, omdat er 'allemaal onwaarheden worden verkondigd'. In dagblad Trouw heeft Edwin Hermans, voormalig beloftentrainer en assistent-trainer, verteld dat Van der Vegt liever ervaren spelers met een grote naam wilde vastleggen. En dat er niet geloofd werd in de jonge Van Dijk, terwijl het vlaggeschip zo'n grote, sterke verdediger goed had kunnen gebruiken.
Van der Vegt: 'Onzin. Ik heb een paar keer gesproken met Virgil en met zijn zaakwaarnemer en een concrete aanbieding neergelegd. Dat geeft wel aan dat ik het in hem zag zitten. Juist vanuit de jeugdafdeling waren er twijfels of hij een goede prof zou worden.'
Volgens Van der Vegt waren Van Dijk en zijn toenmalige raadsman Henk-Maarten Chin vastbesloten. 'Virgil wilde een nieuwe omgeving. Ik kan dan niet iemand een pistool op het hoofd zetten. Uiteindelijk heeft zijn overstap naar FC Groningen voor hem uitstekend uitgepakt.'
Ook in het shirt van FC Groningen bleef de waardering lang uit. Van Dijk had voor zijn vertrek naar het buitenland graag eerst een stap naar een Nederlandse topclub gemaakt. Zijn management nam volgens Voetbal International zelf contact op met Ajax, maar die club koos voor Mike van der Hoorn (thans vaak bankzitter bij Swansea City), terwijl PSV meer heil zag in Jeffrey Bruma (weinig opvallend bij VfL Wolfsburg).
Van Hooijdonk: 'Het is soms moeilijk te zien hoe goed iemand wordt. Spits Harry Kane werd ook drie keer zonder succes uitgeleend voordat hij ineens doorbrak bij Tottenham Hotspur.' Kane scoorde afgelopen jaar 56 keer, tweemaal vaker dan Lionel Messi.
Wel worden rijzige, robuuste types als Van Dijk in Nederland structureel ondergewaardeerd, meent de oud-spits. 'Wij raken hier alleen opgewonden van kleine, beweeglijke, technische spelers. We zetten liever een dwerg met een goede inspeelpass achterin dan een tikje houterige, lange vent die goed kan koppen.'
Van Dijk (26) voldoet inmiddels volledig aan het beeld van een moderne centrumverdediger, vindt Van Hooijdonk. 'Niet alleen door zijn fysiek, mentaal is hij ook ijzersterk. Ik zie in hem een toekomstig leider van Oranje. Liverpool heeft een uitstekende zet gedaan.'
Drie jaar zonder fatale fouten
Virgil van Dijk is een aanwinst voor Liverpool, meent sportdatabedrijf SciSports. Dat vergeleek in opdracht van NRC Handelsblad de prestaties van de Nederlander met die van de drie huidige Liverpool-verdedigers. Hij scoort beter in zes van zeven categorieën: gewonnen duels, balveroveringen, balveroveringen op de aanvallende helft, intercepties, luchtduels en gewonnen luchtduels. Van Dijk is volgens NRC een van de drie centrale verdedigers in de Premier League die in de afgelopen drie jaar geen fout hebben gemaakt waaruit een tegendoelpunt ontstond.
Bron: VK