Tegen de stroom in ...
Geplaatst: za jun 24, 2006 10:13 am
De T.TEGEN DE DE STROOM IN
„Ik ben nooit de keuze van de nieuwe directie geweest”
SCHLUCHSEE, zaterdag
DE dennen klimmen gestaag naar de hemel. De heuvels kleuren groen, geel en paars. Het uitzicht is prachtig, de stilte weldadig. Maar Danny Blind verloochent zijn afkomst niet. „Na vier of vijf dagen heb ik genoeg bomen gezien. Geef mij maar de zee.”
Die zal hij komende week weer zien. Niet in Zeeland, zijn geboorteplaats, maar op Ibiza. Normaliter kan dat nog net, alvorens de aanloop naar een nieuw seizoen wordt genomen. Zo had Blind het ook gepland, in november vorig jaar. Eerst het WK ontleden, daarna een week in de branding. „En dan zou ik op tijd terug zijn voor de eerste training.”
Maar bij Ajax zullen ze hem alleen nog zien als toeschouwer. De afwikkeling van zijn ontslag heeft enige tijd in beslag genomen en is vorige week definitief afgerond. Voor het eerst sinds 21 jaar staat hij in het leven zonder de club die bij hem was gaan horen als de zee bij een Zeeuw.
Lang en krampachtig hield Ajax vast aan de gammele stelling dat er pas na het seizoen geëvalueerd zou worden. Het zorgde voor een surrealistische eindfase. Blind smeedde een winnend elftal, dat een plaats in de voorronde van de Champions League afdwong en de beker won. Hij heeft echter nooit de hoop gehad dat hij ongelijk zou krijgen. „De laatste maanden telden niet meer mee. De trein reed al. Ontslag was onafwendbaar.”
Geïnteresseerde buitenlandse clubs roken onraad en informeerden bij zijn zaakwaarnemer naar het hoe en waarom. „Die mensen vinden het ongelooflijk. Beker gewonnen, Champions League gehaald. Ze komen uit een andere cultuur en dachten dat er meer aan hand moest zijn. Dan leg je dus uit dat je een exponent bent van het Nederlandse voetbal. En dat de manier waarop er wordt gespeeld, toch belangrijker is. Die filosofie sta ik zelf ook voor, hoe extreem het soms ook kan zijn. Al is die stelling niet de reden voor het ontslag.”
Zijn ontslag is het verhaal van de stromingen. „Die zijn er altijd. Een speler is zich daar nooit zo van bewust. Maar als trainer herken je steeds beter de verschillende lijnen die door de club lopen. Buiten de technische staf is er een directie, een bestuur, een raad van commissarissen en een ledenraad met oudbestuursleden die allemaal invloed willen en kunnen hebben en elkaar beïnvloeden.”
Zelfs voor een clubman bleek het een sterk mechanisme, ongrijpbaar bovendien. Blind beroept zich op enkele voorbeelden. Officieus werd hij aangesteld door toenmalig technisch directeur Louis van Gaal en algemeen directeur Arie van Eijden. Blind, die gedurende zijn ambt als hoofd jeugdopleiding schermde met aanbiedingen van eredivisieclubs, kreeg de toezegging dat hij de nieuwe trainer van Ajax zou worden zodra het contract van Ronald Koeman afliep. Dat proces werd versneld toen Koeman in februari 2005 zelf opstapte.
„Desondanks heeft het toch nog vijftien dagen geduurd voordat alles geconcretiseerd was. Het geeft aan hoe het gaat. En dat ik nooit de keuze van de nieuwe directie ben geweest. Dat zijn mensen die nieuw bij een topclub kwamen en dus ook nog te bewerken waren door deze stromingen. Ik veroordeel het niet; het is slechts een conclusie.”
Van Gaal, de man die pal voor Blind stond en de stromingen kon kanaliseren, was immers al vertrokken. En Van Eijden volgde in het najaar. Martin van Geel en Maarten Fontein, allebei binnengehaald door voorzitter John Jaakke, gingen de nieuwe directie vormen. Blind merkte in februari voor het eerst dat er achter de schermen werd gewerkt aan een drastische koerswijziging.
„Mij kwam ter ore dat er vanuit een bepaald gedeelte van de club een andere trainer was benaderd. Verder verschenen er steeds meer geruchten in de media en zei de voorzitter in een interview veel door juist ontwijkend te antwoorden. Omdat het proces al in gang was, hebben ze ook nooit tegen me kunnen zeggen: Danny, vergeet al die onzin. Dat de club de rust wilde bewaren, was geen argument meer. Het zorgde juist alleen maar voor onrust. Achteraf werd me door Van Geel verteld dat ze na de uitlatingen van Jaakke eigenlijk de stelling hadden moeten wijzigen. Maar ze betwijfelden of ik het voor me kon houden. Dat vind ik een loos argument.”
„De eerste geruchten zijn nog wel te tackelen. Maar gaandeweg groeide het gevoel, omdat het op allerlei manieren bevestigd werd. Ajax benaderde spelers die wij niet wilden, of andersom. De club had daar anders mee om moeten gaan. En dan zeg ik het chic.”
„Toch ben ik nooit haatdragend geweest. Ja, scherper werden we wel. Maar de krachten die vrijkwamen in de slotfase van het seizoen, hebben in mijn ogen niets te maken met rancune. Pas voor de eerste play-offwedstrijd tegen FC Groningen heb ik tegen de spelers gezegd: vergeet wat er in de krant staat en ga lekker voetballen. We zijn er als staf gewoon ongelooflijk goed mee omgegaan. We lieten niks liggen en bleven ons werk doen, onder extreem moeilijke omstandigheden. Natuurlijk roep je wel eens wat in de trainerskamer. Gekscherend, cynisch, heel serieus of getergd. Maar de spelers hebben daar nooit iets van gemerkt.”
Ook in zijn publieke optredens behield Blind zijn waardigheid. Hij ondervond steun van de meeste spelers en van het publiek. Slechts eenmaal viel hij uit zijn rol. Na de nederlaag bij Roda JC lag hij in de clinch met scheidsrechter Roelof Luinge. Die zaak won hij voor de tuchtcommissie in Zeist glansrijk. Maar hij deed diezelfde middag ook zijn beklag over een reeks arbitrale fouten die Ajax gedurende een heel seizoen punten had gekost. Veel mensen vonden die verontwaardiging ongepast voor een trainer van Ajax.
„Achteraf had ik het beter niet kunnen zeggen.” Maar hij bereikte de grens van zijn incasseringsvermogen. „Ik dacht: nou ratel ik de hele boel maar eens op.”
De emotionele reacties tijdens de wedstrijden tegen FC Groningen en Feyenoord moeten evenmin beschouwd worden als de gebalde vuist van een man die ondubbelzinnig wraak neemt op zijn superieuren. „Dat was pure emotie, opgewekt door mensen die iets voor je betekenen. Eerst de spelers, daarna de supporters. Die supporters zijn de club. Diezelfde mensen hebben mij bij mijn afscheid als speler iets onvergetelijks gegeven. Ik ging 25 minuten voor tijd naar de kant en daarna werd onophoudelijk mijn naam gescandeerd. Ook al klinkt het gek, dat was het mooiste moment in mijn carrière. Niet Wenen, of Tokio. Maar de emotie die ik in me heb en die ik dan niet kan controleren.”
Hij voelt zich niet beschadigd. „Niet in de ergste zin van het woord. Maar een trainer die begint en vroegtijdig wordt ontslagen, daar zit altijd een stempel op.” Hij heeft ook nooit getwijfeld over de kans die zich eerder voordeed, dan was afgesproken. „Wel over het tijdstip. Ik gaf aan dat het misschien beter was om het over de zomer heen te tillen. Maar eigenlijk maakte Ronald die keuze voor mij en ik snap heel goed dat Ajax geen tussenpaus wilde.”
Blind toonde zich na zijn aanstelling optimistisch over de kwaliteiten van de spelersgroep. Diep in zijn hart zag hij enkele problemen opdoemen, maar hij sprak met de overtuiging die de rechtgeaarde Ajacied kenmerkt. „Ik wist dat we niet de titelkandidaat waren die iedereen in ons zag, ik wist dat veel contracten afliepen, maar heb me gefocust op die elf, twaalf wedstrijden en het halen van de Champions League. Misschien had ik, als ik in de spiegel kijk, op dat moment veelzijdiger moeten zijn en meer gericht op het volgende seizoen. Misschien heb ik iets te veel voor lief genomen.”
„Ik had vertrouwen in de spelersgroep, die inschatting kon ik wel maken. Maar om aan te kunnen geven waar het al fout is gegaan, moet ik terug naar de eerste negen wedstrijden. We spelen thuis hartstikke goed voetbal tegen Feyenoord en verliezen. Er volgen nog vijf goede wedstrijden, waarin we door allerlei omstandigheden acht punten morsen. Ik haat het om dat zo te zeggen, maar daar zit wel de essentie in van de problematiek. Want dan begint het te brokkelen. Je probeert het goede gevoel vast te houden. Ondanks dat wij er oog voor hadden, is het moeilijk dat groepsproces te blijven bewaken. Je kan wel zeggen dat het lekker gaat, maar je moet winnen. Dat is de beste bevestiging.”
Goed voorbeeld daarvan waren de overwinningen op Vitesse en Roda JC (beker) in de beslissende fase van het seizoen, door treffers in de laatste minuut. „De manier waarop dat gebeurde, verstevigde alleen maar het gevoel. En wellicht waren sommige spelers op dat moment ook best geprikkeld of getergd geraakt door alle publicaties.”
Uiteindelijk is Blind heel realistisch over de breuk. „Dat is part of the job. Het ontslag op zich is ook nooit door mij als discussiepunt aangezwengeld, wel de manier waarop Ajax heeft gehandeld. Zelfs op de laatste persconferentie hadden ze gewoon moeten zeggen: we hebben niet om het landskampioenschap gespeeld, we zijn niet tevreden over het voetbal en we denken niet dat Danny Blind het tij kan keren. Punt. Maar dan worden er geluksfactoren bijgehaald, of spelers die niet doorbraken. Daar hadden ze groter in moeten zijn. Nu is de leiding van Ajax er slechter uitgesprongen. Natuurlijk, het slijt wel als Ajax straks gaat winnen, wat ik oprecht hoop. Maar dit had allemaal niet gehoeven.”
Zo komt het vreemd over als hij een brief onder ogen krijgt die naar de seizoenkaarthouders is gestuurd en waarin Ajax wijst op het gebrek aan balans in de selectie en de vele aflopende contracten. Opvallend is echter dat de progressie van maar liefst acht spelers als tegenhanger opgevoerd wordt. „Je kunt die argumenten niet eerst gebruiken in je eigen voordeel, om er dan een ander mee neer te sabelen.”
Het is het verhaal van de stromingen. „Als er geen sterke hand is, komen ze opzetten.”